Wkb en Omgevingswet

Vanaf 1 januari 2024 geldt de Omgevingswet. Tegelijk met de Omgevingswet wordt ook de Wet Kwaliteitsboring voor bouwen (Wkb) ingevoerd. Het doel van de Wkb is om de bouwkwaliteit te verhogen. De Wkb geldt niet meteen voor alle bouwwerken. Als je na 1 januari 2024 je voornemen tot bouwen indient bij de gemeente, moet je rekening houden met de Wkb.

Nu toetst de gemeente vooraf of je bouwplan voldoet aan de bouwtechnische voorschriften. Vanaf 1 januari 2024 doet de gemeente dit niet meer voor bouwwerken met een laag risico (Gevolgklasse I). Dit doet de kwaliteitsborger. Deze huur je zelf in. Dit kan dus betekenen dat je bij de gemeente een vergunning aanvraagt vanwege regels in het omgevingsplan of om af te wijken van het omgevingsplan. En dat je bij de gemeente een melding doet vanwege de Wkb.

Wat doet een kwaliteitsborger?

Een kwaliteitsborger toetst de bouwkwaliteit voor tijdens en na de bouw.

Voor de bouw: de kwaliteitsborger controleert of het bouwplan voldoet aan de technische voorschriften en houdt daarbij rekening met eventuele bijzondere lokale omstandigheden.
Tijdens de bouw: de kwaliteitsborger controleert de bouw.
Na de bouw: als de bouw aan de regels voldoet, stelt de kwaliteitsborger een verklaring op die je aan de gemeente toestuurt.

De voorschriften gaan over bijvoorbeeld brandveiligheid, fundering of energiezuinigheid. De voorschriften staan bijvoorbeeld in het ‘Besluit bouwwerken leefomgeving en het omgevingsplan.

Welke bouwwerken vallen onder de Wkb?

De Wkb geldt vanaf 1 januari 2024 voor bouwen in gevolgklasse 1. De gevolgklasse zegt iets over hoe risicovol een bouwwerk is. Gevolgklasse 1 zijn bouwwerken met een laag risico. Bijvoorbeeld grondgebonden woningen en eenvoudige bedrijfsgebouwen. Ook woonboten, recreatiewoningen en in industriebouwen van maximaal twee bouwlagen vallen daaronder. Er zijn ook uitzonderingen, waaronder monumenten. De Wkb geldt nu nog niet voor de verbouwing van bestaande bouwwerken. Dit is op zijn vroegst pas van toepassing vanaf 1 januari 2025. Tot die tijd worden verbouwingen van bestaande bouwwerken nog door de gemeente gecontroleerd.

Hoe gaat het straks als je gaat (ver)bouwen?

Als je gaat bouwen check je vanaf 1 januari 2024 via het Omgevingsloket welke regels er gelden en of je vergunningen nodig hebt. Via het omgevingsloket vraag je de vergunning voor de omgevingsplanactiviteit aan. Daarna moet je bij de gemeente melden dat je een bouwplan hebt. Daarbij geef je ook aan wie je kwaliteitsborger is. Er is een website beschikbaar waar je een kwaliteitsborger kunt vinden, dat is: Register | Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw (tlokb.nl) Een volledige beschrijving vind je hieronder.

Stappenplan Wkb melding Gevolgklasse I

Stap 1: huur een kwaliteitsborger in

Je huurt zelf een kwaliteitsborger in. Op de website Toelatingsorganisatie Kwaliteitsborging Bouw vind je een lijst met kwaliteitsborgers.

Stap 2: dien een bouwmelding in

Nadat je de omgevingsvergunning hebt ontvangen mag je pas beginnen met bouwen, als je een complete melding hebt ingediend. Minimaal 4 weken voor de bouw begint, dien je de bouwmelding in via het Omgevingsloket:

Ga naar ‘Aanvragen’.
Kies bij ‘Werkzaamheden’ voor ‘Bouwactiviteit’.
Kies voor ‘Bouwactiviteit (technisch) Melding’.

Hier geef je ook aan wie je kwaliteitsborger is. Lever ook de overige informatie aan die gevraagd wordt. Ontbreekt er informatie? Dan moet je een nieuwe melding indienen. Vier weken na het indienen van de melding, mag je met de bouw beginnen.

Stap 3: start met de bouw

Twee dagen voor de bouw begint, geef je dit door via het Omgevingsloket. Dit heet: informatieplicht.

Stap 4: controle door kwaliteitsborger

De kwaliteitsborger controleert voor en tijdens de bouw of aan de bouwtechnische voorschriften wordt voldaan. Je ontvangt een verklaring van de kwaliteitsborger als het bouwwerk aan de bouwtechnische voorschriften voldoet. Let op: De gemeente kan ook controleren of er aan de bouwvoorschriften wordt voldaan. Zij kan ook handhaven als dat niet zo is.

Stap 5: meld het einde van de bouw

Eén dag na het stoppen van de bouw, geef je dit door via het Omgevingsloket. Dit is verplicht.

Stap 6: doe een gereedmelding

Je mag het bouwwerk pas gebruiken, als je een complete gereedmelding hebt ingediend. Dat doe je minimaal 2 weken voor je het bouwwerk wilt gaan gebruiken. Dat gaat via het omgevingsloket. Hierbij heb je de verklaring van de kwaliteitsborger (stap 4) bij nodig. De gemeente geeft aan of je gereedmelding is geaccepteerd of afgewezen.

Wat kost het inhuren van een kwaliteitsborger?

De kosten voor het inhuren van een kwaliteitsborger verschillen per kwaliteitsborger. De ene kwaliteitsborger zal een hoger uurtarief hanteren dan de andere. Daarnaast kunnen reiskosten in rekening worden gebracht. De tarieven van kwaliteitsborgers zijn overgelaten aan de markt. Uit de praktijk zal blijken wat de kosten zijn.