“Niet iedere oudere krijgt dementie”
Wat doe je als je vermoedt dat jezelf, je partner of je vader of moeder beginnende dementie heeft? Dan ga je naar de huisarts. Die kan dementie niet genezen, maar biedt wel ondersteuning. Liesbeth Rietveld, praktijkondersteuner ouderenzorg bij huisartsenpraktijk Het Atrium in Geldrop: “Door de vergrijzing neemt het aantal mensen met dementie de komende jaren toe.”
De rol van praktijkondersteuner ouderenzorg is Liesbeth op het lijf geschreven. Ze studeerde hbo verpleegkunde en gerontologie: de wetenschap die zich bezighoudt met ouderen en wat hun behoeften zijn op het gebied van wonen, vervoer, beweging en welzijn. Liesbeth zette voor de Geldropse huisartsen de ouderenzorg op. Hoewel ze zelf al de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt, werkt ze nog twee dagen per week als praktijkondersteuner ouderen. Wat inhoudt dat ze kwetsbare ouderen ondersteunt en adviseert. Liesbeth: “We spreken van kwetsbaarheid als mensen tegen zaken aanlopen die hun zelfstandigheid bedreigen. Denk aan mensen die vaak vallen of die meerdere chronische ziektes hebben. Bij een derde van mijn patiënten is sprake van een meer of minder ernstige vorm van dementie.”
Meer mensen met dementie
In 2023 had twee procent van de inwoners van Geldrop-Mierlo (ongeveer 800 mensen) een bepaald stadium van dementie, vastgesteld door een specialist of huisarts, aldus Liesbeth. “Maar eigenlijk zijn er het meer. Er zijn namelijk ook mensen met dementie waarbij de dementie nog niet formeel is vastgesteld.” Het aantal mensen met dementie zal volgens Alzheimer Nederland de komende jaren stijgen, zegt ze. “In 2030 zijn het er in Geldrop-Mierlo naar verwachting 1.000, in 2040 1.200 en in 2050 1.400. Kortom, per tien jaar komen er in onze gemeente zo’n 200 mensen met dementie bij.”
Als mensen vermoeden dat ze dement worden, wat kunnen ze dan doen? Liesbeth: “Let op eventuele signalen, maar overdrijf het niet. Bijna iedereen die ouder wordt, wordt vergeetachtig en kan slecht op namen en woorden komen. Dat is normaal en dus niet per se een teken dat je dement wordt. Veel mensen maken zich ten onrechte zorgen. Wie heel ongerust is kan een afspraak maken met mij of een andere praktijkondersteuner in onze gemeente. We kunnen dan een test doen om te zien of het meer is dan normale vergeetachtigheid.” Sommige mensen denken dat iedereen vroeg of laat dementie krijgt. Liesbeth: “Dat is niet waar. Wat wél waar is, is dat de kans op dementie groter wordt naarmate je ouder wordt. Van de mensen boven 65 jaar, krijgt 8% dementie. Boven de 80 jaar is dat al 25%. Maar dat betekent dus dat 75% geen dementie krijgt. Kortom, je kunt heel oud worden zonder dement te worden.”
Bewegen
Liesbeth weet hoe je fit oud kunt worden en leeft daar zelf ook naar. ‘Ik loop drie keer per week tien kilometer hard en ik ga altijd vanuit Eindhoven op de fiets naar mijn werk in Geldrop, weer of geen weer. Al met al leef ik gezond. Vooral bewegen is belangrijk. Wat ook goed is: nieuwe dingen gaan doen. Een nieuwe taal leren, een ander soort puzzel doen. Dan maken je hersenen nieuwe verbindingen aan. Ga dus niet stilzitten en niets doen. Hup, naar buiten!” Wat doe je als je vermoedt dat bijvoorbeeld je buurvrouw dement wordt? Liesbeth: “Vraag eerst aan de persoon zelf of die ergens last van heeft. Levert dat niets op? Neem dan contact op met de familie of de mantelzorger. Ken je die niet, kijk dan op www.onzewegwijzer.nl. Die helpen je verder.”
Dit is aflevering 5 in een serie van 9 artikelen over dementievriendelijk Geldrop-Mierlo. In de volgende aflevering vertelt Denise Smits van Anna Ouderenzorg over de voorzieningen in Geldrop-Mierlo en Heeze.